ایران اکسپو، بستری برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و صادراتی فراهم می‌کند

سید محمد موسوی _ عضو هیئت‌ عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) _ در گفت و گو با خبرنگار ایران اکسپوگفت:  در کشورهای مختلف، معمولاً نمایشگاه‌های واردات و صادرات به صورت همزمان برگزار می‌شوند. به عنوان نمونه، ما سالانه حدود سه تا چهار میلیارد دلار واردات تجهیزات خاص داریم، مانند تجهیزات پزشکی یا سایر فناوری‌های پیشرفته؛ بنابراین نمایشگاه ایران اکسپو می‌تواند بستری مناسب برای حضور شرکت‌های معتبر خارجی باشد تا با شرکت‌های توانمند ایرانی رقابت کنند و از فرصت‌های همکاری مانند قرارداد نمایندگی یا ارتباطات تجاری در زمینه واردات و صادرات بهره‌مند شوند.

وی با بیان‌اینکه امیدوارم‌بتوانیم به نقطه‌ای برسیم که به توسعه و پیشرفت مراودات تجاری کمک کند گفت: سال‌ گذشته در سفر چین، در نمایشگاه واردات و صادرات با سابقه 70 ساله شرکت کردم. چنین رویدادهایی می‌تواند نقش مهمی در تسهیل مراودات بین‌المللی ایفا کند. باید توجه کنیم که هیچ کشوری در دنیا نمی‌تواند به صورت یک‌طرفه فعالیت اقتصادی موفقی داشته باشد. در نتیجه، نباید تنها به صادرات فکر کنیم چون  واردات کالاهای باکیفیت خارجی در برخی حوزه‌ها نیز می‌تواند تأثیر مثبتی بر اقتصاد کشور بگذارد.

به عنوان مثال، واردات ماشین‌آلات باکیفیت، یا به‌روزرسانی صنایع می‌تواند به نوسازی بخش‌های صنعتی ما کمک کند. این امر نه تنها به تولید محصولات مرغوب و باکیفیت ایرانی منجر می‌شود، بلکه به مصرف داخلی و صادرات این محصولات نیز کمک خواهد کرد.

موسوی با بیان اینکه کشورمان در حوزه‌هایی مانند نانو و زیست‌فناوری توانسته برای اولین بار در منطقه و در برخی موارد در سطح بین‌المللی، محصولات رقابتی تولید کند اظهار کرد: ما در برخی از این حوزه‌ها جزو ده کشور برتر دنیا به شمار می‌رویم. با این حال، اگر به میزان صادرات این محصولات توجه کنیم، متوجه می‌شویم که سهم ما بسیار کم است. این امر نشان می‌دهد که نیازمند تغییر رویکردها و برنامه‌ریزی‌ها به سمت صادرات این محصولات هستیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های علمی و تولیدی کشور بهتر استفاده کنیم.

عضو هیئت‌ عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در عین حال بیان کرد : ما جزو ۱۰ کشور برتر دنیا در برخی حوزه‌ها هستیم، اما اگر به میزان صادرات این محصولات نگاه کنیم، رقم آن چندان چشمگیر نیست. بخش عمده‌ای از رویکردهای ما تاکنون معطوف به توسعه فناوری و تولید داخلی بوده و توانسته است نیازهای کشور را تا حدودی تأمین کند. با این حال، حرکت جدی به سوی صادرات این محصولات هنوز انجام نشده است.
برخی از این محصولات بسیار ارزشمند و جذاب هستند. به‌عنوان نمونه، زمانی که مرحوم شهید دکتر رئیسی، در اندونزی از ربات جراحی ساخت ایران رونمایی کردند، باعث شگفتی مقامات این کشور شد.در برخی از حوزه‌های صنایع ‌های‌تِک و دانش‌بنیان، ما محصولاتی تولید می‌کنیم که نیاز شدید بازارهای بین‌المللی را برآورده می‌سازند؛ محصولاتی نظیر تجهیزات پزشکی که در بازارهای جهانی رقابت جدّی بر سر آن‌ها وجود دارد. با این حال، حجم صادرات ما در تناسب با توانمندی‌هایمان نیست.

وی افزود: از 3 میلیارد دلار بازار مصرف سالیانه تجهیزات پزشکی کشورمان، شرکتهای داخلی قریب به یک و نیم میلیارد دلار تجهیزات پزشکی را تولید می کنند که تایید می فرمایید کار بزرگی است. با این وجود، کل صادرات ما در این حوزه تنها ۲۵ میلیون دلار است. اگر بتوانیم از شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی حمایت کنیم و تولید آن‌ها را به دو بخش مجزا، شامل نیاز داخلی و صادرات، تقسیم کنیم، این رقم به‌راحتی می‌تواند به صادرات سالانه یک و نیم میلیارد دلار برسد. این میزان صادرات نه‌تنها افتخار بزرگی برای صنایع پیشرفته ایران خواهد بود، بلکه در بازارهای جهانی نیز جایگاه محصولات ایرانی را ارتقا خواهد داد.

موسوی معتقد است که برای تحقق این هدف باید غرفه‌های ویژه‌ای در نمایشگاه‌ها به این موضوع اختصاص یافته و تلاش‌های هدفمندی برای به نمایش گذاشتن توانمندی شرکت‌های ایرانی انجام شود. همچنین لازم است از محصولات، تجهیزات و خدمات مرتبط، فیلم‌ها و عکس‌هایی با کیفیت و حرفه‌ای تهیه شود. این محتوا نباید صرفاً در قالب تیزرهای تبلیغاتی باشد، بلکه به‌صورت مستندهای دقیق و جامع آماده شود تا اطلاعات کامل و قابل‌اعتمادی را به مخاطبان منتقل کند.

وی گفت: این مستندات می‌توانند در اختیار تمامی سفارت‌خانه‌های ایران قرار گیرند تا رایزنان بازرگانی و وابستگان اقتصادی ما در صورت لزوم، این اطلاعات را به شرکت‌های خارجی ارائه و توانمندی‌های کشورمان را تبلیغ کنند. امید است با اقدامات هدفمند، بتوانیم گام‌های مؤثری در راستای معرفی و توسعه صادرات محصولات ایرانی برداریم.

عضوهیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تاکید کرد: 
در مجموع، ایران‌اکسپو محلی برای معرفی توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی به بازرگانان، صنعتگران، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است و بستری برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و صادراتی فراهم می‌کند.

مهمانان خارجی حاضر در این نمایشگاه می‌توانند شامل نمایندگان بازرگانی سفارتخانه‌های ایران یا سفارتخانه‌های خارجی مستقر در تهران، برخی از بازرگانان ایرانی و افرادی که در زمینه صادرات فعالیت دارند، باشند. این افراد همواره این پرسش را مطرح می‌کنند که اگر بخواهند لیستی از توانمندی های صادراتی ایران داشته باشند، کجا می‌توانند اطلاعات دسته‌بندی‌شده و توانمندی‌های موجود را به‌صورت متمرکز مشاهده کنند و همچنین چگونه می‌توانند ارتباطات لازم را برقرار کرده و اطلاعات مورد نیاز درباره این توانمندی‌ها را برای پیشبرد مذاکرات و انعقاد قراردادهای موفق با شرکت‌های خارجی به دست آورند؟

موسوی اظهار کرد: در خصوص پیشنهاداتی که برای برگزاری نمایشگاه امسال ارائه شد، معتقدم باید به سمت جزئی‌نگری و هدفمند کردن فرآیندها حرکت کنیم. لازم است پیش از هر چیز به سمت شناسایی شرکت‌ها و انجمن‌هایی برویم که توانایی تولید محصولات باکیفیت و دارای استانداردهای صادراتی مناسب را دارند. این شرکت‌ها باید در جهت ارتقای برند ایرانی تلاش کرده و بتوانند نماینده شایسته‌ای برای صادرات محصولات کشور باشند. در کنار توجه به این موضوع، باید مهمانان خارجی را نیز به دقت انتخاب کنیم، به‌طوری‌که حضور آنان تأثیر ویژه‌ای بر توسعه مذاکرات و قراردادهای تجاری داشته باشد.

برای دستیابی به این هدف، می‌توان از سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور و نیز انجمن‌های مرتبط درخواست کمک کرد. لازم است بررسی کنیم که دعوت کدام مهمانان خارجی یا شرکت‌های معتبر از کشورهایی مانند اعضای جامعه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) می‌تواند بیشترین اثرگذاری را در این زمینه داشته باشد. به‌عنوان مثال، به‌جای دعوت گسترده از صدها نماینده از کشورهای مختلف، می‌توان تنها مدیر مسئول خرید ماشین آلات کشاورزی این کشورها را دعوت کرد.

وی ادامه داد: نکته دیگر آن است که بازدید حضوری مهمانان خارجی از کارخانه‌ها و ظرفیت‌های تولیدی داخل کشور با هماهنگی‌های لازم می‌تواند تأثیر عمیق‌تری بر آنها بگذارد. به‌عنوان مثال، بازدید از کارخانه تراکتورسازی تبریز، واحدهای داروسازی اطراف تهران، شرکت‌های حوزه برق و الکترونیک در مشهد یا شرکت‌های های‌تک در اصفهان می‌تواند جذابیت بالایی برای این مهمانان ایجاد کند. البته اگر به دلیل مسائل اجرایی، امکان بازدید حضوری فراهم نشود، ضروری است که این شرکت‌ها محصولات خود را به‌طور کامل و حرفه‌ای در نمایشگاه ارائه دهند. صرفاً نصب بنر یا ارائه تبلیغات غیرمحسوس، کافی نیست؛ شرکت‌ها باید با محصولات واقعی، استانداردها، گواهینامه‌ها و تأییدیه‌های خود در نمایشگاه حضور پیدا کنند.

از سوی دیگر، درخصوص استانداردها و گواهینامه‌های مرتبط با بازارهای هدف (مانند پیمان شانگهای، اوراسیا یا اتحادیه‌های مشابه) دیده شده برخی از این کشورها ممکن است استانداردهای خاص را مدنظر داشته باشند که لازمست با ارائه این امکانات، فرآیند تأمین الزامات آنها را تسهیل کنیم. در این راستا، حضور آزمایشگاه‌های مرجع استاندارد یا انجمن‌های تأییدکننده گواهینامه‌های صادراتی در نمایشگاه می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد.

عضو هیئت‌ عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)در عین‌حال بیان کرد: یکی دیگر از موضوعات مهم، مراودات مالی و تجاری است. بسیاری از بازرگانان خارجی ممکن است از ظرفیت‌های موجود مانند توافقات تجاری دوجانبه یا تسهیلات بانکی در تعاملات اقتصادی ایران و کشورهای خود به‌خوبی آگاه نباشند. لذا همکاری با بانک‌های مرتبط  و اطلاع‌رسانی به مخاطبان درباره روش‌های تبادل مالی و امکان‌پذیری آن در شرایط تحریمی بسیار حائز اهمیت است.

موسوی گفت: در مجموع، برگزاری نمایشگاه باید فضایی را فراهم کند که هم شرکت‌ها بتوانند محصولات خود را به‌صورت حرفه‌ای ارائه دهند و توانمندی‌هایشان را به نمایش بگذارند، و هم مهمانان خارجی با سهولت به زیرساخت‌ها، استانداردها و اطلاعات مورد نیاز دسترسی داشته باشند. این امر می‌تواند نقش موثری در توسعه تجارت بین‌المللی و انعقاد قراردادهای موفق تجاری ایفا کند.

وی همچنین عنوان کرد: ابزارهایی که امکان فعالیت بدون نیاز به دلار وتسهیل کننده مراودات (با توجه به شرایط تحریمی را فراهم کنند) باید به صورت کامل آماده باشند، از جمله بخش‌های لجستیک و امثالهم. از طرفی شرکتها برای ارائه خدمات یا محصولات می بایست تمامی جزئیات مربوط را شفاف و دقیق آماده کنند. به عنوان نمونه، طرف ایرانی باید بتواند قیمت محصول خود را ارائه دهد، گواهینامه های آزمایشگاهی و استانداردهای مربوطه را ارائه کند، قیمت نهایی را مشخص کند و خدمات لجستیکی موردنیاز را نیز بیان کند. در این راستا، حضور شرکت‌های هماهنگ در نمایشگاه، به گونه‌ای که تمامی این نیازها را پوشش دهند، می‌تواند به شکلی کامل و سازماندهی‌شده اتفاق افتد. هدف این است که علاوه برنمایش توانمندی‌ها، منجر به عقد قراردادها و همکاری‌های عملی و کاربردی شود.

موسوی گفت: سال‌ها اقتصاد ایران بر پایه‌ی درون‌زایی و درون‌گرایی طراحی شده بود. شرکت‌ها عمدتاً با هدف خودکفایی و تأمین نیازهای داخلی فعالیت می‌کردند و تولیدات خود را بر اساس نیازهای کشور تنظیم می‌کردند. در این میان، ایران‌اکسپو به‌عنوان یک لوکوموتیو نقش‌آفرینی کرد تا صنایع مختلف کشور که توان تولیدی و صادراتی خوبی دارند، در یک فضای نمایشگاهی، محصولات و توانمندی‌های خود را به شرکت‌ها، کشورها و بازرگانان مختلف عرضه کنند. بدین ترتیب، بستری فراهم شد تا شرکت‌های ایرانی از نظر محدوده کاری (Scope)، زمان (Time)، هزینه (Cost)، و کیفیت تولیدات (Quality) محک زده شوند و تجارت بین‌المللی در میان آنها توسعه یابد. 

وی با بیان اینکه صادرات نفت و مشتقات نفتی به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمد ارزی کشور شناخته می‌شود و سالانه حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار از صادرات نفت و مشتقات نفتی حاصل می‌شود گفت:  در کنار آن، محصولات پلیمری سهمی برابر با حدود ۲۵ میلیارد دلار دارند و حوزه معادن و صنایع معدنی نیز نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار درآمد صادراتی را به خود اختصاص می دهند ولی هدف‌گذاری جدید کشور بر این مبناست که در صنایع مختلف با قابلیت تولید کالاهای صنایع پیشرفته و مبتنی بر فناوری‌های پیچیده، سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد. برای نمونه، در صنعت نفت بیش از ۷۰ درصد تجهیزات مورد نیاز احداث پالایشگاه از طریق تولیدات داخلی تأمین می شود. از جمله  در پروژه‌هایی نظیر پارس جنوبی، این مهم عملیاتی شده است. همچنین در صنایع غذایی و دارویی که سالانه حدود ۲ میلیارد دلار صادرات داریم و بیش از ۹۰ درصد ماشین‌آلات این صنایع توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود.

تامین حدود ۹۰ درصد داروهای مورد نیاز کشور با تولیدات داخلی یک دستاورد بزرگ و قابل ستایش است . از طرفی سالانه حدود۲۰۰ میلیون دلار توان صادرات دارو داریم. این صنعت، به‌دلیل استراتژیک بودن، یکی از مزیت‌های بزرگ کشور محسوب می‌شود.
 حدود ۹۵ درصد نیازهای مرتبط با نیروگاه‌های تأمین‌کننده برق و تجهیزات انتقال جریان توسط شرکت‌های ایرانی تأمین می‌شود. کنتورهای هوشمند و تجهیزات کنترلی مرتبط نیز تولید داخل هستند  و سالانه نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار صادرات در حوزه تجهیزات صنعت برق و الکترونیک داریم. علاوه بر این، اخیراً صادرات تجهیزات فناوری اطلاعات و مخابراتی به کشورهای همسایه آغاز شده که می‌توان آن را نویدبخش رشد بازارهای صادراتی در سال‌های آینده دانست.

توانمندی دیگر در صنعت ماشین‌آلات کشاورزی، راه‌سازی و معدنی است.

موسوی ادامه داد: ایران دارای چندین شرکت بزرگ تراکتورسازی است که اکثر نیازهای داخلی را تأمین کرده و سالانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار صادرات ماشین‌آلات کشاورزی و ادوات مرتبط انجام می‌شود. کشور ما با مزیت منابع معدنی توانسته در حوزه ماشین‌آلات مرتبط با بخش راه‌سازی و معدنی نیز گام مهم بردارد؛ به‌طوری‌که علاوه بر تأمین نیاز داخل، امکان صادرات این تجهیزات با کیفیت مطلوب و برند ایرانی فراهم شده است.

نتیجه مورد انتظار از نمایشگاه ایران اکسپوی  امسال این است که، ان‌شاءالله در این  نمایشگاه  بتوانیم گام‌های بیشتری در جهت ایجاد روابط پایدار برداریم و نکته دیگری که لازم است عرض کنم این است که شرایط فعلی ما به شکلی است که تمرکز عمده بر روی توانمندسازی شرکت‌های ایرانی و تسهیل امور کاری آنها قرار دارد. هدف اصلی ما در این مرحله، تقویت توان صادراتی و تسهیل فرآیند صادرات است. امروزه بیش از۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم و تقریباً همین حدود نیز واردات داریم، چنین نمایشگاه‌هایی می‌توانند نقش مهمی در تسهیل روابط تجاری و فناوری ایفا کنند.

در پایان از زحمات همکاران مختلف که در برگزاری این رویداد عظیم مشارکت دارند اعم از دولتی و خصوصی، شرکتها و انجمن های تخصصی، خصوصا شما خبرنگاران گرامی و اصحاب رسانه تشکر می نمایم.

انتهای پیام